გარედაკვირვების გაკვეთილი და მისი რეფლექსია (დადებითად შეფასებული)

გაკვეთილის გეგმა პირველ კლასში გარედაკვირვებისთვის

მე-2 გაკვეთილი
(პირველ გაკვეთილზე მოსწავლეებმა ნახეს მულტფილმი "მე წვიმად მოვალ".)

ამ გაკვეთილების ციკლის შემდეგ დამზადებულია დიდი წიგნი ,,გოგონა და თოვლის გუნდა".   იხ. აგრეთვე: ,,გოგონა და თოვლის გუნდა" და ,,გოგონა და თოვლის გუნდა".

მასწავლებლის სახელი, გვარი, პირადი ნომერი: გიორგი ჭაუჭიძე, 54001005...

საგანი: ქართული, როგორც მეორე ენა

სწავლების საფეხური / კლასი: დაწყებითი საფეხური, პირველი კლასი, 35 წთ.

მოსწავლეთა რაოდენობა: 26 მოსწავლე, მათ შორის ერთი სსსმ მოსწავლე.

შენიშვნა: სსსმ მოსწვალეს არ სჭირდება სფეციფიკური ადაპტირებული რესურსი ან მოდიფიცირებული აქტივობა, მას სჭირდება დამატებითი მამოტივირებელი ბიძგის მიცემა, რათა სრულფასოვნად ჩაერთოს აქტივობებში. შესაძლებელია, არც ეს დასჭირდეს.

გაკვეთილის თემა: გოგონა და თოვლის გუნდა

გაკვეთილის მიზანი: მოსწავლეები შეძლებენ მოკლე ამბის დაწერაში მონაწილების მიღებას, წაკითხვას და შექმნილი ტექსტის ნაწილის რვეულებში გადაწერას.

კავშირი ესგ-სთან:

ქ.მ.დაწყ.(I).2. მოსწავლემ უნდა შეძლოს კითხვის სტრატეგიების შერჩევითა და გამოყენებით მცირე ზომის სხვადასხვა ტიპის ტექსტის წაკითხვა და ზოგადი შინაარსის გაგება.

მოსწავლე: Ø  ამოიცნობს ყველა ბეჭდურ და ნაწერ  ასოს; Ø პირდაპირი გზით (გაშიფვრის გარეშე) ამოიცნობს ხშირად გამოყენებული სიტყვების ორთოგრაფიულ ხატს;  Ø  ილუსტრირებულ ტექსტში პოულობს ნაცნობ სიტყვებსა და ორ-სამსიტყვიან წინადადებებს;

ქ.მ.დაწყ.(I).4. მოსწავლემ უნდა შეძლოს მოდელის მიხედვით ან გარკვეული საყრდენების დახმარებით სხვადასხვა ტიპის მარტივი ტექსტის წერა ნასწავლი თემატიკის გარშემო.

მოსწავლე: Ø  ხელის სწორი მოძრაობით გამოწერს ანბანის ყველა ასოს შესაბამისი მიმართულებით; Ø  იცავს ოთხხაზოვან სისტემაში ასოთა განლაგების პრინციპს; Ø  გადმოწერს ნაცნობ სიტყვებსა და ორ-სამსიტყვიან წინადადებებს.

გაკვეთილის მსვლელობა

N	აქტივობის აღწერა	გამოყენებული მეთოდი/ მეთოდები	კლასის ორგანიზების ფორმა/ფორმები	სასწავლო რესურსები	დრო (წთ)
1.	საორგანიზაციო საკითხები. მიზნებისა და შეფასების კომპონენტების გაცნობა. მოტივაციის აღძვრა.			ჟურნალი	2 წთ.
2.	მასწავლებელი წარადგენს ილუსტრაციებს და იხსენებენ წინა გაკვეთილზე ნანახ მულტფილმს. ზეპირად აღწერენ ილუსტრაციებს.		მთელი კლასი		5 წთ.
3.	მასწავლებელი იწყებს ილუსტრაციების მიხედვით ტექსტის დაფაზე/ ფლიფჩატზე დაწერას მოსწავლეთა თვალწინ. წერის პროცესში რთავს მოსწავლეებს.	საჩვენებელი წერა, ერთობლ-ივი წერა.	მთელი კლასი		10 წთ.
4.	ფიზიკური განტვირთვის აქტივობა. მოსწავლეები აკეთებენ ფიზიკურ ვარჯიშებს. მღერიან “გუდა-გუდა თოვლის გუნდა, მეთამაშოს ვისაც უნდა...”	ვარჯიში, სიმღერა	მთელი კლასი		2 წთ.
5.	ტექსტის დაწერის შემდეგ მასწავლებელი კითხულობს ხელის გაყოლებით ტექსტს. შემდეგ მოსწავლეებს/მოსწავლეთა ჯგუფებს აკითხებს სხვადასხვა მეთოდით.	სამოდელო კითხვა, ერთობლივი კითხვა	მთელი კლასი, ჯგუფები	დაფაზე დაწერილი ტექსტი	5 წთ
6.	მოსწავლეები რვეულებში გადახატავენ რომელიმე ილუსტრაციას და გადაწერენ ტექსტის ნაწილს.	ხატვა, გადაწერა	ინდივიადუალური	ილუსტრაციები, ფანქრები	7 წთ.
7.	გაკვეთილის შეჯამება. რა გავაკეთეთ? როგორ? რა ვისწავლეთ? საშინაო დავალების მიცემა.				2 წთ.

გაკვეთილის ბოლოს მისაღწევი შედეგები:

მოსწავლეები მონაწილეობენ წერის პროცესში და კითხულობენ მათ თვალწინ დაწერილ ტექსტს.

წერის პროცესი. სიტუაცია მოდელირებულია.
ფოტო: ლელა ჯაბანაშვილი

მოსწავლის შეფასების კომპონენტები და კრიტერიუმები

შეფასების კომპონენტი	შეფასების კრიტერიუმები
	დაბალი	საშუალო	კარგი	ბრწყინვალე
გაკვეთილზე ჩართულობა	არ ერთვება გაკვეთილში, არ მონაწილეობს აქტივობებში.	ზოგჯერ მონაწილეობს აქტივობებში. ხშირად სჭირდება შეხსენება.	თითქმის ყოველთვის აქტიურად მონაწილეობს საკლასო აქტივობებში.	ყოველთვის აქტიურად მონაწილოებს საკლასო აქტივობებში. იჩენს ინიციატივებს
ტექსტის შექმნაში მონაწილეობა	არ ერთვება არც ზეპირ და არც წერით ინტერაქციაში.	ვერ ავლენს აქტიურობას ტექსტის შექმნაშ მონაწილებისას.	ერთვება ტექსტის შექმნის პროცესში, როგორც ზეპირად, ისე წერილობით.	აქტიურად ერთვება ტექსტის შექმნაში, როგორც ზეპირად, ისე წერილობით.
წერის უნარი	მოსწვალე არ ავლენს სურვილს წერის პროცესში მონაწილეობისას.	ვერ იცავს აოსების დაწერილობის წესებს. ზოგჯერ ვერ იხსენებს ნასწავლს ასოს.	თამამად მონაწილეობს წერის პროცესში. ძირითადად სწორად წერს ნასწავლ ასოებს.	თამამად მონაწილეობს წერის პროცესში. ყოველთვის სწორად წერს ნასწავლ ასოებს მათაც კი, რომელიც ჯერ არ უსწავლიათ სისტემურად.

გაკვეთილის რეფლექსია 

წინამდებარე რეფლექსიაში შევეცდები პასუხები გავცე შემდეგ შეკითხვებს: რამდენად მივაღწიე გაკვეთილის მიზნებს? რა იყო ამ გაკვეთილის ძლიერი მხარე? რა შევცვალე საგაკვეთილო გეგმაში? რა იყო ამ გაკვეთილის გასაუმჯობესებელი მხარე და როგორ შევცვლი მას სხვა შემთხვევაში?

1. რამდენად მივაღწიე გაკვეთილის მიზნებს?

გაკვეთილის მიზნის მიხედვით, მოსწავლეებს მონაწილეობა უნდა მოეღოთ მოკლე ამბის დაწერაში, უნდა გავარჯიშებულიყვნენ ამ ამბის წაკითხვაში და შექმნილი ტექსტის ნაწილი უნდა გადაეწერათ რვეულებში.

აღნიშნული მიზნები მართლაც მიიღწა ჩატარებულ გაკვეთილზე. მოსწავლეები აქტიურად მონაწილეობდნენ როგორც ზეპირი ტექსტის შექმნაში, ასევე მის დაწერაში. დაწერის პროცესში მონაწილეობას ითხოვდა აბსოლუტურად ყველა მოსწავლე. პროცესის დასარეგულირებლად გამოვიყენე ე. წ. გამოსაძახებელი ჩხირები, რისი საშუალებითაც მოსწავლეებს არ სწყდებოდათ გული - რატომ ის და არა მეო?!

(აღსანიშნავია, რომ გამოსაძახებელი ჩხირის გარეშე გამოვიძახე ორი მოსწავლე: სსსმ მოსწავლე და ის, რომელმაც პირველმა გამოიცნო დასაწერი წინადადება. ვფიქრობ, გასაგებია ასეთი გადაწყვეტილებების საფუძველი.)

უკლებლივ ყველა მოსწავლე ჩაერთო კითხვის აქტივობაშიც ერთობლივი კითხვის ფორმატში. (აღსანიშნავია, რომ ამ აქტივობისთვის არ დამითმია ხანგრძლივი დრო.) გაკვეთილის ბოლოს მოსწავლეებმა რვეულებშიც მოახერხეს ილუსტრაციის დახატვა და ტექსტის ნაწილის გადაწერა.

2. რა იყო ამ გაკვეთილის ძლიერი მხარე?

ძლიერი მხარე იყო ის, რომ უკლებლივ ყველა მოსწავლე აქტიურად იყო ჩართული გაკვეთილის მსვლელობაში. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ყველამ მიიღო მონაწილეობა დაფაზე ტექსტის დაწერაში, მაგრამ ყველა მონაწილეობდა და ადევნებდა თვალ-ყურს ამ პროცესს.

გაკვეთილის ეფექტურობას განაპირობებდა თავად გამოყენებული მეთოდი - ერთობლივი წერის აქტივობა, რომელიც შერჩეული იყო ზომიერი სირთული ტექსტის შესაქმნელად. ამასთან მოსწავლეებისთვის ნაცნობი იყო ის სიუჟეტი, რაზეც ტექსტს თხზავდნენ - მათ ხომ წინა დღით უყურეს მულტიპლიკაციურ ფილმს.

გაკვეთილის მიზნებს ეფექტიანად ემსახურებოდა, აგრეთვე, გამოყენებული რესურსიც - ფილმის სიუჟეტის მიხევით დახატული ილუსტრაციები, რომლებიც შემდეგ (მეორე დღეს) დიდ წიგნად შეიკრა. სასიამოვნო ნახატები მოსწავლეებს ახალისებდა და აქტიურობისკენ უბიძგებდა.

3. რა შევცვალე საგაკვეთილო გეგმაში?

გაკვეთილი წარვმართე გაკვეთილის გეგმით გათვალისწინებული აქტივობების მიხედვით. მასში თითქმის არაფერი შემიცვლია, თუ არ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ზოგიერთ აქტივობას დავუთმე გეგმაში მითითებულზე ნაკლები ან მეტი დრო. მაგალითად, კითხვის აქტივობას, რომლისთვისაც გავალისწინებული მქონდა ხუთი წუთი, მოვანდომეთ დაახლოებით ოთხი წუთი. ვფიქრობ, ასეთ ცვლილებას არც საგაკვეთილო მიზნებზე მოუხდენია უარყოფითი გავლენა, თუ არ პირიქით, რადგან ეს დრო ჩვენ გამოვიყენეთ ტექსტის დაფაზე ერთობლივად წერის პროცესში. რა დროსაც მოსწავლეები უფრო ავთენტიკურად მონაწილეობდნენ კითხვითი კომპეტენციის გაწაფვაშიც. შესაბამისად, ცვლილებას დაექვემდებარებოდა წერის აქტივობაზე დახარჯული დრო.

აღსანიშნავია, რომ ასეთი ცვლილებებისთვის მზად ვიყავი და ყოველთვის მზად ვარ ხოლმე, რადგანაც, როგორც ქართველ პედაგოგთა და ექსპერტთა რჩეული ნაწილი იტყვის, “გაკვეთილი ცოცხალი პროცესია და მასში მომენტალური ცვლილებები არათუ მიუღებელი, არამედ საჭიროა.”

4. რა იყო ამ გაკვეთილის გასაუმჯობესებელი მხარე და როგორ შევცვლი ამ მხარეს სხვა შემთხვევაში?

გასაუმჯობესებელი მხარეც დავინახე გაკვეთილის მიმდინარეობისას და შემდგომ, რეფლექსიის დროსაც. არ გამოგვივიდა ფიზიკური განტვირთვის აქტივობა ისე, როგორც დაგეგმილი მქონდა. მინდოდა სიმღერაზე შეგვესრულებინა სახალისო მოძრაობები, მაგრამ ბავშვებმა არ იაქტიურეს. ამის ორი მიზეზი ჰქონდა, ჩემი აზრით: 1. სიმღერა და მასზე დაფუძნებული მოძრაობები ბავშვებს არ ჰქონდათ გათავისებული - მათ ხომ მხოლოდ წინა დღეს მოუსმინეს რამდენიმეჯერ ამ სიმღერას. 2. შესაძლოა დამსწრის ეფექტმაც ითამაშა და ბავშვებსაც და მეც მოგვერიდა უფრო თამამი მოძრაობების გაკეთება.

შემდგომში აუცილებლად გავითვალისწინებ ერთ მომენტსაც: არასდროს აღარ ვეტყვი ბავშვებს, რომ ჯერ ილუსტრაცია დახატონ და მერე მიაწერონ ამ ილუსტრაციას წინადადება/სიტყვები. პირიქით, ჯერ წინადადებას დავაწერინებ და შემდეგ დავახატვინებ ილუსტრაციას. წინააღმდეგ შემთხვევაში ბავშვებს იმდენად იტაცებთ ხატვა, რომ ძნელად, გაჭირვებით გადაერთვებიან ხოლმე წერაზე (ყველას, ცხადია, არ ვგულისხმობ.). ამიტომ უკეთესი იქნება ჯერ წერა და შემდეგ ხატვა, რომელსაც გაფერადებისა და შემკობის ეტაპზე შინაც გააგრძელებენ.

სხვა მხრივ, ვფიქრობ, გაკვეთილმა გაამართლა ჩემი მოლოდინი და არც მოსწავლეები დარჩენილან გაწბილებულები. ისინი ხომ ხალისით და აქტიურად იყვნენ ჩართულები მასში.

ბოლო შტრიხი