* * *
ამას წინათ ერთ-ერთ კერძო უნივერსიტეტში ვიყავი სტუმრად. ბრწყინვალე შენობა, ბრწყინვალე რემონტი, რესურსები, ტუალეტები... შთაგონებული რექტორი, რომლის მილიონიანი პირადი ქონება, ნახატებისა და სხვა ნივთების სახით, უნივერსიტეტშია განთავსებული — უნივერსიტეტისთვის ჩუქებით ნაჩუქარი და სტუდენტსაც ყოველდღიურად შეუძლია, მაგალითად, პიკასოს ნახატისთვის თვალის შევლება...
და ამ დროს ამ უნივერსიტეტს აკრედიტაციის ცენტრი ეუბნება, მე უნდა განვსაზღვრო, მიიღო თუ არა სტუდენტებიო. მე უნდა გადავწყვიტო, რომელი სპეციალისტის მომზადების შესაძლებლობა გაქვსო.
* * *
...დღეს უფრო კეთილშობილური ნივთი — ბომბონერი, ავიღოთ მაგალითად და წარმოვიდგინოთ ბომბონერების ბაზარი. დავუშვათ, ბომბონერის ყიდვა გინდათ და ბომბონერების ბაზარზე შეხვედით (მოგეხსენებათ, "ბაზარში შეხვედით" მეტად პირობითი ფრაზაა — შეგიძლიათ, ან უშუალოდ რაღაც ტერიტორიაზე ფიზიკურად მოხვდეთ, ან ონლაინსივრცე მოიხილოთ, ან ერთიც და მეორეც.). კარგად წარმოვიდგინოთ, რა ხდება ბაზარზე:
მარჯვნივ, პირობითად, განთავსებულია მწვანე ბომბონერების სექცია, სადაც გადასახადების გადამხდელების ფულით დაფინანსებული პირები უფასოდ არიგებენ ბომბონერებს. მყიდველთა დიდი ნაწილიც სწორედ ამ უფასოდ შემოთავაზებულ ბომბონერებს აწყდება. რა დასამალია და, ამ ბომბონერების ხარისხი არაა სახარბიელო, თუმცა, უფასოობის გამოისობით ყველაზე მეტი მუშტარი მას ჰყავს.
მარცხნივაც ბომბონერების სექციებია, ოღონდ იქ ფული უნდა გადაიხადო და არჩევანიც მრავალფეროვანი და, რასაკვირველია მაღალი ხარისხისაა. ფასებიც განსხვავებულია — უმცირესით დაწყებული და უძვირესით დამთავრებული.
ახლა წარმოიდგინეთ, რომ მთავრობის გადაწყვეტილებით, გადასახადების გადამხდელებისვე ფულით შექმნილია ე. წ. აკრედიტაციის სამსახური და მაკრედიტირებლები დადიან და ამოწმებენ ბომბონერების ხარისხს. და როგორ გგონიათ, რომელი ბომბონერების ხარისხს გააკონტროლებენ?
უფასო ბომბონერების ხარისხს? არა. აკონტროლებენ იმ ბომბონერების ხარისხს, რომელშიც მომხმარებელი ფულს იხდის. მიდიან მაკრედიტირებლები და არ აძლევენ ბომბონერების გაყიდვის უფლებას იმ ვაჭარს, რომელიც რაღაც დადგენილ კრიტერიუმს დაარღვევს.
კრიტერიუმების მოგონებასა და დადგენას რა უნდა?
მაგალითად:
P. S. არადა, რა სჯობია კარგ აკრედიტაციის სამსახურს?! რა - და კარგი, პროფესიონალებით დაკომპლექტებული კერძო აკრედ8ტაციის სამსახური, რომლის მ9მსახურებასაც ნებაყოფლობით იყიდოან საგანმანათლებლო დაწესებულებები.
ამას წინათ ერთ-ერთ კერძო უნივერსიტეტში ვიყავი სტუმრად. ბრწყინვალე შენობა, ბრწყინვალე რემონტი, რესურსები, ტუალეტები... შთაგონებული რექტორი, რომლის მილიონიანი პირადი ქონება, ნახატებისა და სხვა ნივთების სახით, უნივერსიტეტშია განთავსებული — უნივერსიტეტისთვის ჩუქებით ნაჩუქარი და სტუდენტსაც ყოველდღიურად შეუძლია, მაგალითად, პიკასოს ნახატისთვის თვალის შევლება...
და ამ დროს ამ უნივერსიტეტს აკრედიტაციის ცენტრი ეუბნება, მე უნდა განვსაზღვრო, მიიღო თუ არა სტუდენტებიო. მე უნდა გადავწყვიტო, რომელი სპეციალისტის მომზადების შესაძლებლობა გაქვსო.
* * *
...დღეს უფრო კეთილშობილური ნივთი — ბომბონერი, ავიღოთ მაგალითად და წარმოვიდგინოთ ბომბონერების ბაზარი. დავუშვათ, ბომბონერის ყიდვა გინდათ და ბომბონერების ბაზარზე შეხვედით (მოგეხსენებათ, "ბაზარში შეხვედით" მეტად პირობითი ფრაზაა — შეგიძლიათ, ან უშუალოდ რაღაც ტერიტორიაზე ფიზიკურად მოხვდეთ, ან ონლაინსივრცე მოიხილოთ, ან ერთიც და მეორეც.). კარგად წარმოვიდგინოთ, რა ხდება ბაზარზე:
მარჯვნივ, პირობითად, განთავსებულია მწვანე ბომბონერების სექცია, სადაც გადასახადების გადამხდელების ფულით დაფინანსებული პირები უფასოდ არიგებენ ბომბონერებს. მყიდველთა დიდი ნაწილიც სწორედ ამ უფასოდ შემოთავაზებულ ბომბონერებს აწყდება. რა დასამალია და, ამ ბომბონერების ხარისხი არაა სახარბიელო, თუმცა, უფასოობის გამოისობით ყველაზე მეტი მუშტარი მას ჰყავს.
მარცხნივაც ბომბონერების სექციებია, ოღონდ იქ ფული უნდა გადაიხადო და არჩევანიც მრავალფეროვანი და, რასაკვირველია მაღალი ხარისხისაა. ფასებიც განსხვავებულია — უმცირესით დაწყებული და უძვირესით დამთავრებული.
ახლა წარმოიდგინეთ, რომ მთავრობის გადაწყვეტილებით, გადასახადების გადამხდელებისვე ფულით შექმნილია ე. წ. აკრედიტაციის სამსახური და მაკრედიტირებლები დადიან და ამოწმებენ ბომბონერების ხარისხს. და როგორ გგონიათ, რომელი ბომბონერების ხარისხს გააკონტროლებენ?
 |
| ბომბონერების ბაზრის მოდელირება |
უფასო ბომბონერების ხარისხს? არა. აკონტროლებენ იმ ბომბონერების ხარისხს, რომელშიც მომხმარებელი ფულს იხდის. მიდიან მაკრედიტირებლები და არ აძლევენ ბომბონერების გაყიდვის უფლებას იმ ვაჭარს, რომელიც რაღაც დადგენილ კრიტერიუმს დაარღვევს.
კრიტერიუმების მოგონებასა და დადგენას რა უნდა?
მაგალითად:
- შეფუთვაზე ფერის სიხასხასე
- ბომბონერების შენახვის ვადა
- ბომბონერების შემადგენლობაში სახარინის/შაქრის/გლუკოზის/წყლის ... წილი
- გამყიდველის ბაზარში დაგვიანების გრძლიობა
- გამყიდველის მიერ ფორმისა და მარცხენა ხელზე ბაფთის ტარების წესი (ბაზარი სახელმწიფოსია და უნდა ბაფთის ტარებას მარცხენა ხელზე დაავალდებულებს ბომბონერების გამყიდველებს და უნდა — მარჯვენა ფეხზე!)
- არადა, სიხასხასე უფასო ბომბონერს უარესი აქვს, მაგრამ მაკრედიტირებლები მათ ხმას ვერ სცემენ, რადგან მათი აკჯრედიტაცია გაურკვეველი ვადითაა გადაწეული.
- არადა, შენახვის ვადა უფასო ბომბონერებს უარესად აქვთ დარღვეული, მაგრამ მაკრედიტირებლები მათ ხმას ვერ სცემენ, რადგან მათი აკრედიტაცია გაურკვეველი ვადითაა გადაწეული.
- არადა, უფასო ბომბონერების შემადგენლობაში სახარინის/შაქრის/გლუკოზის/წყლის ... წილი უარესია, მაგრამ მაკრედიტირებლები მათ ხმას ვერ სცემენ, რადგან მათი აკრედიტაცია გაურკვეველი ვადითაა გადაწეული.
- არადა, უფრო მეტად აგვიანებენ უფასო ბომბონერების გამყიდვლელები ბაზარში, მაგრამ მაკრედიტირებლები მათ ხმას ვერ სცემენ, რადგან მათი აკრედიტაცია გაურკვეველი ვადითაა გადაწეული.
- არადა, ფორმისა და მარცხენა ხელზე ბაფთის ტარების წესიც უფრო მეტად უფასო ბომბონერების გამყიდველების მხრიდან ირღვევა, მაგრამ მაკრედიტირებლები მათ ხმას ვერ სცემენ, რადგან მათი აკრედიტაცია გაურკვეველი ვადითაა გადაწეული.
* * *
როგორ არწმუნებს აკრედიტაციის ცენტრი გადასახადის გადამხდელებს იმაში, რომ ამ ცენტრის არსებობა აუცილებელია და მასში კოლოსალური თანხების ხარჯვა სასარგებლოა?
დავფიქრდეთ, რა არგუმენტები შეიძლება ჰქონდეს ცეტრს?
1. ხომ შეიძლება, სასწავლებელში ჰიგიენური ნორმები არ იყოს დაცული?
ამიტომ კერძო სასწავლებელი უნდა დაიხუროს და ადამიანმა, რომელიც სამი ათას ლარს იხდის წეილიწადში შვილის განათლებისთვის, შვილი უნდა გადაიყვანოს ისეთ საჯარო დაწესებულებაში, რომლის ტუალეტშიც წყალი არ მოდის.
2. ხომ შეიძლება, ბავშვმა არ იაროს და ისე გააფორმონ სკოლაში?
აქ იმის შიშს გამოთქვამს აკრედიტაციის ცენტრი, რომ ადამიანმა ფული გადაიხადოს იმ მომსახურებაში, რომელსაც არ იღებს. ანუ ადამიანს ბიუჯეტში ფული შეაქვს, განსხვავებით იმ შემთხვევებისა, როდესაც ადამიანი ბიუჯეტის ფულს ხარჯავს ისე, რომ მომსახურებას არ იღებს (მაგალითად, საჯარო სკოლებში არის შემთხვევები, როდესაც ბავშვი არ დადის და სკოლა ვაუჩერის ანუ გადასახადის გადამხდელების ფულს მაინც ღებულობს.)
3. სიბნელე რომ ასწავლონ სკოლებში?
რატომ უნდა ასწავლოს მშობელმა საკუთარ შვილს სიბნელე და ამაში ფული გადაიხადოს?
ან რა შეიძლება მივიჩნიოთ სიბნელედ?
- რომ დედამიწა კვადრატის ფორმისაა და დიდ კუზე დგას?
- რომ ქართულში რვა ბრუნვა აქვს არსებით სახელს?
- რომ აკაკი წერეთელი ვაჟა ფშაველას მართლა ლექსებს უწუნებდა?
- რომ ნიკოფსიიდან დარუბანდამდე საქართველოა?
დავანებოთ თავი წინასწარმეტყველებას და ყველაზე უარესი წარმოვიდგინოთ: შესაძლოა სასწავლებელში ისწავლებოდეს, რომ რუსეთის ფედერაციას საქართველოს ტერიტორიები — აფხაზეთი და შიდა ქართლი არ აქვს ოკუპირებული. ამ შემთხვევაშიც კი უნდა გავითვალისწინოთ ორი მომენტი:
- ის, რაც კანონმდებლობით მიუღებელია და აკრძალულია, დასჯადი იქნება ნებისმიერ შემთხვევაში. ამას არ უნდა სჭირდებოდეს დამატებითი მაკონტროლებელი ორგანოები გარდა პროკურატურისა. კერძოდ, თუკი საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის ეჭქვეშ დაყენება დასჯადია, იგი დასჯადი იქნება სასწავლებელშიც და კლუბშიც, ბაზარშიც და თეატრშიც. რადგანაც აკრძალულია გახრწნილების გავრცელება, ეს აკრძალული იქნება ყველგან და დამატებითი ინსტიტუცია ამის აღსრულებას არ უნდა სჭირდებოდეს. რადგანაც აკრძალულია პროზლიტიზმი, იგი აკრძალული იქნება ყველგან.
- ინფორმაციის გავრცელება დღეს აღარ ხდება მხოლოდ აგურებითა და რკინა-ბეტონით აშენებულ ორ-სამსართულიან შენობებში, სადაც იძულების წესით მიჰყავთ ბავშვები და ვიღაც კათედრაზე შემდგარი ადამიანი, რაღაც სასწაულებრივად დაბეჭდილი სახელმძღვანელოებიდან ცოდნას გასცემს. დღეს სხვაგვარადაც ვრცელდება ცოდნა და ასეთი სიბნელების გასანეიტრალებლად სხვა ხერხებს უნდა მივმართოთ, თორემ დავემსგავსებით ზოგიერთ, გვარს არ დავასახელებ, სახელმწიფოს, საზღვრებზე წიგნების შეტანას რომ აკონტროლებენ ისევ.
* * *
ადამიანები ხსნიან სასწავლებელს, მშობლებს (ყველაზე დაინტერესებულ ადამიანებს) აკმაყოფილებთ ამ სასწავლებლის ხარისხი და ფულს უხდიან დამფუძნებელს, სასწავლებლის დამფუძნებლები ფულს იხდიან ბიუჯეტში და რომ დავანებოთ თავი?! არა?!
* * *
რა ბედი უნდა ეწიოთ აკრედიტაციის ცენტრის თანამშრომლებს?! (ისევე, როგორც გამოცდების ეროვნული ცენტრის მუშაკებს?)
ჩვენ ხომ ადამიანთა უხელფასოდ დატოვების მოთხოვნით არ უნდა გამოვიდეთ?
რა — და, ქართულ საგანმანათლებლო სივრცეში უკვე ნაცადი ხერხი გამოვიყენოთ: ორი წლის განმავლობაში ვუხადოთ ხელფასი ისე, რომ სამსახრუში არც კი იარონ — არაფრის კეთებაში. ყველანაირი დათვლით, ასე უფრო იაფი დაგვიჯდება მათი შენახვა გადასახადის გადამხდელებს.
P. S. არადა, რა სჯობია კარგ აკრედიტაციის სამსახურს?! რა - და კარგი, პროფესიონალებით დაკომპლექტებული კერძო აკრედ8ტაციის სამსახური, რომლის მ9მსახურებასაც ნებაყოფლობით იყიდოან საგანმანათლებლო დაწესებულებები.
